Deze vetten heeft jouw lichaam nodig (en deze niet)

Vetten hebben al jaren een slechte naam: ze worden als dik- en ziekmakend bestempeld. Maar vet is niet slecht, het is zelfs noodzakelijk voor het optimaal functioneren van je lichaam. Dat leggen we je in dit artikel uit.

Vetten zijn opgebouwd uit vetzuren. Deze zijn onder te verdelen in twee categorieën: verzadigde en onverzadigde vetzuren. Voedingsmiddelen bestaan altijd uit een combinatie van verzadigde en onverzadigde vetzuren. Afhankelijk van de verdeling vetzuren worden vetten verzadigde of onverzadigde vetten genoemd.

Wat zijn onverzadigde vetten?

Onverzadigde vetten ken je misschien wel als ‘goede’ vetten. Deze vetten worden onverzadigd genoemd, omdat de verschillende moleculen binnen het vetzuur met één of meerdere dubbele bindingen aan elkaar verbonden zijn.

Wat zijn verzadigde vetten?

Bij verzadigde vetten komen dubbele bindingen niet voor. Dit mag je gelijk weer vergeten, omdat je deze bindingen toch niet met het blote oog kan zien. Een makkelijkere manier om te weten of je eten voornamelijk verzadigde vetzuren of onverzadigde vetzuren bevat, is door te kijken naar de ‘vorm’ op kamertemperatuur.

Onverzadigde vetten zijn vloeibaar op kamertemperatuur, denk aan olijfolie. Verzadigde vetten juist vast, denk aan boter.

Welke functie hebben onverzadigde vetzuren?

Onverzadigde vetten zijn van noodzakelijk belang voor een goede gezondheid. Behalve dat vetten, net als koolhydraten, belangrijke brandstof voor je lichaam zijn, zijn vetten ook de leverancier van vetoplosbare vitamine zoals vitamine E, D en K.

Onder deze groep vetten vallen ook omega 3 en omega 6. Studies tonen aan dat het dagelijks eten van onverzadigde vetten:

1. slecht cholesterol verlaagt;
2. belangrijk is voor het optimale functioneren van de hersenen en de botten;
3. en de kans op het ontwikkelen van hart- en vaatziekten en kanker kan verkleinen.

En wist je dat mensen die voldoende gezonde vetten eten minder last hebben van depressieve gevoelens en Alzheimer? En dat gezonde vetten in je dieet menstruatiepijn kan verlichten?

Welke functie hebben verzadigde vetzuren?

Onverzadigde vetten zijn noodzakelijk voor een goede gezondheid. Maar hoe zit het met verzadigde vetten? Deze vetten worden vaak ook slechte vetten genoemd, maar is dit wel terecht?

Uit sommige studies blijkt dat het eten van veel verzadigd vet het slechte cholesterol in je lichaam kan verhogen. Maar recentere onderzoeken slagen er niet in om dit verband aan te tonen. Uit deze studies blijkt dat mensen die hun inname van verzadigd vet verminderen, net zoveel kans hebben om te overlijden aan hart- en vaatziekte als mensen die dit niet doen. Wel blijkt dat het geheel of gedeeltelijk vervangen van verzadigde vetten door onverzadigde vetten het risico op hart- en vaatziekten te verlagen.

Het eten van verzadigde vetten heeft volgens recentere studies geen direct effect op je gezondheid. Onverzadigde vetten hebben daarentegen een positieve invloed op je gezondheid. Het vervangen van verzadigde vetten door onverzadigde vetten is een aanrader om je gezondheid te verbeteren.

Wat zijn transvetten?

Transvetten zijn –  kort uitgelegd – verzadigde vetzuren die in een fabriek geproduceerd zijn, zoals een zak chips. Hoewel transvetten ook vallen onder de verzadigde vetten hebben deze heel duidelijk een negatief effect op onze gezondheid. Transvetten kunnen daarom beter helemaal vermeden worden.

Consumptie van transvet is volgens vele onderzoeken gerelateerd aan gezondheidsaandoeningen zoals, hart- en vaatziekte, borst -en darmkanker, diabetes, overgewicht en verschillende allergieën.

Waar zitten transvetten in?

Transvetten vind je voornamelijk in verpakte voedingsmiddelen zoals pizza, taart en koekjes. Probeer deze producten met mate te eten of kijk of je producten met transvetten zelfs helemaal kan laten staan.

In Nederland is het niet verplicht om op de verpakking te vermelden dat er transvet in een product zit. Let daarom op termen als: plantaardig vet, gedeeltelijk gehard en gehydrogeneerd vet. Deze producten kun je beter laten staan.

Waar zitten onverzadigde vetten in?

Onverzadigde vetten vind je in oliën, zoals olijfolie en lijnzaadolie. Daarnaast bestaan avocado’s, noten, zaden en vette vis voor een groot deel uit onverzadigde vetten. Wist je dat deze producten zorgen dat jij langer een verzadigd gevoel hebt en daardoor uiteindelijk minder eet?

Waar zitten verzadigde vetten in?

Verzadigde vetten zitten voornamelijk in dierlijke producten zoals volle melk, kaas, vlees en boter. Maar ook kokosolie, palmolie en margarine bevatten voornamelijk verzadigde vetzuren. Deze producten kunnen gegeten worden, maar voor echte gezondheidswinst kun je ze beter vervangen door onverzadigde vetten.

Vetten voor een gezond lijf in een gezonde wereld

Gezonde vetten zitten voornamelijk in plantaardige producten. Door je dierlijke producten te vervangen door plantaardige producten draag je bij aan je gezondheid en zorg je er ook voor dat je het klimaat minder belast. Op deze manier eet je gezond, voor jouw gezondheid én voor de wereld.

Tips om gezond vet te eten

1. Gebruik olie in plaats van boter om in te bakken.
2. Vervang chocoladepasta op brood door 100% pindakaas.
3. Eet olijven in plaats van plakjes kaas of worst.
4. Eet elke dag een handje noten.
5. Kijk op de verpakking of er termen als plantaardig vet, gedeeltelijk gehard of gehydrogeneerd vet op staan. Dit betekent dat er transvetten in het product zit. Probeer deze producten zoveel mogelijk te vermijden.